Bằng tư duy trẻ và tinh thần đổi mới, sinh viên các trường đại học thành viên của Đại học Đà Nẵng (ĐHĐN) đang biến trí tuệ nhân tạo (AI) thành công cụ phục vụ giáo dục và lan tỏa tri thức Việt. Đại Việt GPT và EduMate là hai dự án tiêu biểu của sinh viên Đà Nẵng trong việc sáng tạo, ứng dụng công nghệ, mở ra hướng tiếp cận mới cho việc dạy và học trong thời đại số.

“Đối thoại cùng lịch sử” bằng AI

Xuất phát từ trăn trở "làm sao để lịch sử trở nên gần gũi, sống động và hấp dẫn hơn?", nhóm sinh viên Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng) đã phát triển dự án Đại Việt GPT - nền tảng AI cho phép người dùng trò chuyện với các nhân vật lịch sử Việt Nam thông qua giọng nói và hình ảnh 3D mô phỏng sinh động.

Sinh viên Phạm Quang Nhựt, Trưởng nhóm dự án Đại Việt GPT cho biết, ý tưởng ra đời từ thực tế cách học môn Lịch sử hiện nay tại các trường học đa phần là đọc chép, khô khan, thiếu sức hấp dẫn đối với học sinh.

Nhóm sinh viên Trường ĐH Bách Khoa - ĐHĐN

 nghiên cứu, sáng tạo ứng dụng học lịch sử cùng AI

Nhóm dự án hướng đến việc ứng dụng công nghệ, tạo ra một phương thức học mới, giúp người học có thể trực tiếp “đối thoại” với các nhân vật lịch sử. Chẳng hạn, học sinh có thể trò chuyện với Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo để nghe kể về chiến thắng quân Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng năm 1288, hay lắng nghe Vua Quang Trung nhắc lại đại thắng mùa xuân Kỷ Dậu 1789. Qua đó, những câu chuyện lịch sử trở nên sống động, giúp học sinh cảm nhận tinh thần dân tộc một cách sâu sắc và gần gũi hơn.

Theo Quang Nhựt, Đại Việt GPT được xây dựng trên nền tảng kết hợp 4 công nghệ chủ đạo, gồm: knowledge graph (đồ thị tri thức) để bảo đảm tính chính xác của dữ liệu; RAG (retrieval-augmented generation) giúp truy xuất thông tin có căn cứ; LLM (mô hình ngôn ngữ lớn) để tạo hội thoại tự nhiên.

Đặc biệt, công nghệ talking head AI giúp tái hiện khuôn mặt, giọng nói nhân vật như thật. Nhờ đó, người dùng có thể trò chuyện với nhân vật lịch sử bằng văn bản, giọng nói hoặc xem nhân vật “nói chuyện” qua video mô phỏng.

Sinh viên thuyết trình Dự án Đại Việt GPT

tại Chung kết Cuộc thi khởi nghiệp

công nghệ trong sinh viên 2025

Sinh viên Phan Văn Tài, thành viên nhóm chia sẻ, dự án là sản phẩm công nghệ kết nối giữa công dân hiện đại với di sản dân tộc. Những giá trị lịch sử sẽ được đưa vào phần mềm, giúp người trẻ có thể "chạm" tới, lắng nghe và đối thoại.

Trong tương lai, nhóm mong muốn đưa Đại Việt GPT vào lớp học và bảo tàng. Ở trường học, giáo viên có thể sử dụng ứng dụng để minh họa cho bài giảng, giúp học sinh dễ hiểu và hứng thú hơn. Tại bảo tàng, du khách có thể tương tác với “nhân vật lịch sử ảo” qua kiosk cảm ứng để có trải nghiệm tham quan thú vị hơn.

Trợ lý ảo dành cho giáo viên

Khác với Đại Việt GPT, dự án giáo dục thông minh EduMate do nhóm sinh viên đến từ Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt - Hàn (Đại học Đà Nẵng) nghiên cứu và sáng tạo lại hỗ trợ giáo viên giảm tải công việc và nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Sinh viên Nguyễn Đức Triển, Trưởng nhóm dự án EduMate cho hay, ý tưởng hình thành từ những quan sát trong quá trình học tập và thực tập giảng dạy. Nhiều thầy cô rất muốn ứng dụng AI vào dạy học nhưng gặp khó khăn về ngôn ngữ, kỹ năng sử dụng và độ tin cậy của thông tin.

Từ thực tế đó, nhóm xây dựng EduMate - Trợ lý ảo giáo dục cho giáo viên Việt Nam, vận hành bằng công nghệ Agentic AI với kiến trúc Multi-Agent, nhiều “tác tử AI” cùng hoạt động.

Đơn cử, 1 agent (tác tử) phân tích yêu cầu của giáo viên, 1 agent tìm nội dung trong kho dữ liệu giáo dục Việt Nam, 1 agent kiểm duyệt đầu ra để bảo đảm nội dung chuẩn xác…

Nhờ cơ chế này, EduMate hoạt động như một nhóm trợ giảng ảo, giúp giáo viên hoàn thiện bài giảng nhanh chóng, tiết kiệm thời gian và vẫn đảm bảo chất lượng.

Nhóm sinh viên Trường ĐH CNTT&TT 

Việt - Hàn ĐHĐN trình bày dự án tại 

Cuộc thi khởi nghiệp công nghệ trong sinh viên

Điểm nổi bật của hệ thống là sự đơn giản và thân thiện, giáo viên chỉ cần nhập yêu cầu bằng tiếng Việt mà không cần kỹ năng đặt câu lệnh phức tạp, nhưng vẫn nhận được kết quả chính xác.

Theo sinh viên Nguyễn Ánh Kim Ngân, thành viện dự án, khác với các công cụ AI quốc tế vốn sử dụng dữ liệu toàn cầu, EduMate được huấn luyện hoàn toàn trên kho dữ liệu giáo dục Việt Nam, gồm: sách giáo khoa, giáo án mẫu và tài liệu giảng dạy trong nước. Điều đó giúp hệ thống tạo ra nội dung phù hợp về ngữ cảnh, ngôn ngữ và chuẩn mực sư phạm.

Hiện nhóm tiếp tục hoàn thiện sản phẩm, tập trung hoàn thiện hệ thống dành cho giáo viên (kho dữ liệu học liệu, tính năng quản lý lớp học giao bài, đánh giá). Đồng thời, nghiên cứu xây dựng nền tảng học tập cá nhân hóa, giúp học sinh và sinh viên tự học, ôn luyện và phát triển năng lực.

Theo Báo Đà Nẵng